Türk Medeni Kanunu’nun 161.maddesi ve devamındaki maddelerde ayrıntılı olarak düzenlenen boşanma, taraflar arasında mevcut evliliği sona erdiren sebeplerden biridir. Boşanma davaları; çekişmeli boşanma davası ve anlaşmalı boşanma davası olarak ikiye ayrılmaktadır. Anlaşmalı boşanma davalarının çekişmeli boşanma davalarına nispeten oldukça hızlı sonuçlanıyor olması, tarafları uzun ve yorucu bir dava sürecinden kurtarmakta ve her iki tarafın yeni yaşam planlarına bir an evvel başlayabilmelerine olanak sağlamaktadır.
Elbette ki anlaşmalı boşanma davasının açılması ve taraflar arasında hazırlanan ve imzalanan anlaşmalı boşanma protokolü doğrultusunda sonuçlandırılmasının belirli şartları mevcuttur.
Türk Medeni Kanunu’nun “Evlilik Birliğinin Sarsılması” başlıklı 166/3.maddesinde;
“Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.” denilmiştir.
Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeden de görüldüğü üzere;
- Taraflar arasındaki evliliğin en az bir yıl sürmüş olması zorunludur. Bu süre resmi evlilik tarihinden itibaren başlayacaktır.
- Anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için tarafların birlikte başvurması gerekmektedir. Uygulamada taraflar arasında evlilik birliğinin sona erdirilmesi konusunda ve evlilik birliğinin sona ermesi ile ortaya çıkacak velayet, kişisel ilişki kurulması, nafaka, tazminat, ziynet eşyaları, malvarlıklarının tasfiyesi ve diğer hukuki konuların akıbetinin ne olacağı konusunda tam bir uzlaşının sağlandığını gösterir taraflarca imzalanmış anlaşmalı boşanma protokolünün sunulması ile dava açılmaktadır. Somut olaya göre belirtilen hukuki durumların bir kısmının anlaşmalı boşanma protokolü dışında tutulması da mümkün olsa dahi, uzman bir avukattan alacağınız hukuki destek anlaşmalı boşanma davasının daha etkin ve hızlı sonuçlanmasını sağlayacaktır. Aksi halde anlaşmalı boşanma protokolünde yer alması gereken ancak taraflarca yer verilmemiş konular duruşma sırasında gündeme gelebilecek, taraflarca yeterli şekilde değerlendirilemeden ve anlaşılmadan karar onaylanabilecek neticede ise taraflar açısından hak kayıplarına sebep olabilecek karar verilmesi söz konusu olabilecektir.
- Eşlerden birinin boşanma davası açması durumunda ise diğer eşin davayı kabul etmesi gerekecektir.
- Hâkimin boşanma kararı verebilmesi için, tarafları bizzat dinlemesi ve taraflar arasında imzalanan anlaşmalı boşanma protokolünü uygun bulması gerekmektedir. Bu anlamda anlaşmalı boşanma davası açıldıktan sonra mahkeme tarafından belirlenecek duruşma gününde her iki tarafın da duruşmaya bizzat katılması zorunludur.
- İlgili duruşmada taraflar arasında evlilik birliğinin sarsıldığı, tarafların hukuki durumları, hangi konularda anlaşma sağlandığı, hangi konularda anlaşma sağlanmadığı gibi hususlar hâkim tarafından doğrudan ve duruşma sırasında değerlendirilmekte, tarafların bizzat beyanları alınmaktadır. Bu esnada hâkim özellikle, tarafların boşanma ve diğer konularda verdikleri kararın serbest irade sonucunda verilip verilmediğini değerlendirmektedir.
- Hâkim, tarafların boşanma, boşanmanın mali sonuçları ve var ise çocukların durumu hakkında anlaşmış olduğundan emin olmalıdır. Taraflarca hazırlanmış ve imzalanmış anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan hukuki düzenlemelerin hukuka uygun olması ve hâkimin de bu düzenlemeleri uygun bulmuş olması gerekmektedir. Taraflarca düzenlenmiş ve imzalanmış anlaşmalı boşanma protokolünün hâkim tarafından uygun bulunmaması ya da eksik görülmesi gibi durumlarda protokol düzenlemelerinde değişiklik yapılması gerektiğini bildirebilir. Bu değişikliklerin yapılması, eksikliklerin tamamlanması ile birlikte hâkim tarafından anlaşmalı boşanma protokolünün onaylanması yolu ile tarafların boşanmasına karar verilebilir.
Anlaşmalı boşanma davasının açılması, davanın takip edilmesi ve sonuçlandırılması anlamındaki tüm işlemlerin titizlikle takip edilmesi oldukça önemlidir. Zira taraflarca anlaşma sağlanan hususların anlaşmalı boşanma protokolünde doğru, ayrıntılı ve açık şekilde yer alması, bu hususların tamamının taraflarca değerlendirilerek birlikte uzlaşının sağlanması, tüm bu anlaşma unsurlarının yasal düzenlemelere uygun olması gerekmektedir. Bununla birlikte, yer verilen şartlara uygun şekilde anlaşmalı boşanma protokolünün hazırlanması da yeterli değildir. İlgili anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan düzenlemelerin hâkim karşısında hukukiliğinin yetkin kişi tarafından tartışılması, mahkeme tarafından verilecek boşanma kararında protokol düzenlemelerine eksiksiz ve doğru şekilde yer verildiğinin incelenerek takibinin yapılması gerekmektedir.
Bu nedenle mutlaka boşanma sürecinin başından sonuna dek tüm işlemleri yürütebilecek, gerekli bilgilendirmeyi ayrıntılı şekilde yapabilecek uzman bir avukattan hukuki destek alınmasını öneririz.
Novus Era Hukuk & Danışmanlık, 2024